KŁODZKO

Kłodzko to najważniejsze miasto w Kotlinie Kłodzkiej. Powstało w miejscu prastarego traktu handlowego łączącego Śląsk z Czechami, a będącego jedną z odnóg „szlaku bursztynowego” przez który przemierzała bardzo duża ilość kupców.

Po raz pierwszy przewija się w historycznych zapiskach już w 981 roku, kiedy to wspomniano jego łacińską nazwę castellum Kladsko. Nazwa ta wywodzi się od surowca drzewnego wykorzystywanego do budowy wszelakiej drewnianej infrastruktury. Miasto bardzo krótko należało do Polski. Co prawda ziemie opanował wtedy już Bolesław Chrobry, jednak w roku 1137 Bolesław Krzywousty, podpisując pokój zielonoświątkowy, potwierdził jego przynależność do Czech. Przez kolejne wieki dzieje miasta były dynamicznie, jednak finalnie Kłodzko wróciło w granice naszego kraju dopiero w roku 1945, mimo głośnych protestów ze strony czechosłowackiej, motywującej historyczną przynależność miasta.

Od średniowiecza do XIX w. w Kłodzku wykonywano egzekucje publiczne. Stała szubienica w mieście była znakiem posiadania przywileju karania śmiercią tych, którzy wystąpili przeciw prawu i zasadom moralnym. Ostatnia egzekucja została tu wykonana w 1850 r. Kat ściął toporem niejakiego Treutlera za morderstwo chłopa z Drogosławia. Miasto Kłodzko w XVI w. jako jedyne w regionie zatrudniało własnego kata. Pierwszy z znany z imienia i nazwiska Lorenz Volkmann pojawia się w źródłach kłodzkich ok. 1569 r.

W aktach miasta Kłodzka zarejestrowano następujące kary: powieszenie, ścięcie, łamanie kołem, wleczenie na miejsce straceń i nabicie na pal, rwanie cęgami i spalenie, położenie na kole, pogrzebanie żywcem, ćwiartowanie, ścięcie i przebicie serca palem.

Czy wiesz, że:

– w 1376 roku Kłodzko miało już (wcześniej niż Paryż) brukowane ulice

-W nocy z 7/8 lipca 1997 Kłodzko zostało zalane przez powódź tysiąclecia. Woda podniosła się o 8,71 m ponad zwykły poziom Nysy Kłodzkiej, pustosząc znaczny obszar miasta (pod wodą znalazło się 37 ulic i 14 km dróg, a straty oszacowano na 92 mln zł).

– w 1800r. podczas swojej podróży po Śląsku przebywał w Kłodzku John Quincy Adams, późniejszy 6 prezydent Stanów Zjednoczonych

– wg niektórych źródeł w 1398 roku w Kłodzku powstał jeden z najstarszych zabytków piśmiennictwa polskiego – „Psałterz floriański”

– w Kłodzku nakręcono 18 i 21 odcinek serialu „Czterej pancerni i pies”

– na cmentarzu w Kłodzko spoczywa Emil Czech polski żołnierz, który w dniu zdobycia Monte Cassino w 1944 roku, odegrał na gruzach klasztoru hejnał mariacki

– Codziennie w samo południe z wieży ratuszowej wybrzmiewa hejnał Kłodzka.

Podziemna trasa turystyczna

Pod znaczną częścią kłodzkiej starówki już od średniowiecza drążono głębokie piwnice, często dwukondygnacyjne. Podziemia te służyły dawnym mieszkańcom miasta jako magazyny żywności, oraz jako schronienie w wypadku najazdu obcych wojsk. Często stanowiły o wartości domostw toteż dbano o nie tak jak o domy.

Podziemne komory miały głębokość nawet 30 metrów, a niska temperatura pozwalała na długo zachować świeżość przechowywanych w nich produktów spożywczych. Dzięki temu zyskały one sławę nie tylko w najbliższej okolicy, ale również wzdłuż Bursztynowego Szlaku. W piwnicach kłodzkich leżakowało także słynne piwo kłodzkie, którego tajemnica smaku kryła się właśnie w długim okresie przechowywania go w odpowiednio niskiej temperaturze.

Podziemna trasa przebiegająca pod ulicami Kłodzka została udostępniona zwiedzającym w 1976 roku. Trasa ma długość około 700 m i jest w niej kilkanaście sal tematycznych z eksponatami dotyczącymi historii miasta. Są tam zaprezentowane między innymi: naczynia apteczne, narzędzia katowskie, pralnia, piec piekarski, karczma i kantor kupiecki.

Nie zabraknie również elementów grozy takich jak repliki narzędzi tortur, kajdany, dyby, topór katowski, łańcuchy, a także stylizowane plansze odnoszące się do form kar w XVI i XVIII w. Na trasie jest zainstalowany interaktywny system nagłośnienia. Z głośników płyną dźwięki dawnego miasta (odgłosy jarmarku, muzyka mieszczańska, odgłosy biesiadników w dawnej karczmie), a także odgłosy bitwy. Poza tym z projektorów wyświetlane są animacje, np. szczury, które reagują na ruchy przechodniów.

Twierdza Kłodzko

Zabytkowa Twierdza w Kłodzku to fortyfikacja obronna mieszcząca się na obszarze trzydziestu hektarów. Gród obronny istniał już za czasów Mieszka I. Kilkakrotnie zdobywany i niszczony, potem systematycznie odbudowywany i modernizowany.

Dużego znaczenia nabrał w czasie wojen prusko-austriackich w XVIII wieku, gdy król pruski Fryderyk II broniąc się musiał wybudować solidną fortyfikację. Obecne mury pamiętają właśnie te czasy.  Zburzono wtedy  resztki średniowiecznego zamku i kościoła, budując olbrzymi donżon, otoczony łańcuchem bastionów.

Już wtedy twierdza zaopatrzona była w system podziemnych magazynów i piwnic. Zapasy wody z pięciu olbrzymich studni pozwalały przetrwać do 9 miesięcy. Nie zabrakło kazamat, w których więziono wrogów. W XIX i XX wieku twierdza pełniła rolę koszar i więzienia.

Do zwiedzania udostępniona została w roku 1960, gdy nadano jej miano zabytku. W ofercie obiektu dostępne jest zwiedzanie samodzielne lub też z przewodnikiem. Ten, ubrany w historyczny mundur poprowadzi wycieczkę aż do najwyższego punktu obronnego, jakim jest donjon. Stamtąd można podziwiać przepiękną panoramę Ziemi Kłodzkiej i rozciągające się pasmo Sudetów.

Na szczycie czeka również inna atrakcja – pruski żołnierz. Przeprowadzi on przyśpieszone szkolenie przy jednej z armat. Zwiedzanie nie kończy się na części zewnętrznej. Dla odważnych udostępnione zostały podziemne tunele chodników, znajdujące się pod stokiem bojowym twierdzy. Trasę można pokonać jedynie w towarzystwie przewodnika, który podczas zwiedzania dokładnie przybliży jej historię.

Każdego roku w sierpniu odbywają się Dni Twierdzy. W czasie imprezy podziwiać możemy inscenizację bitwy pomiędzy żołnierzami pruskimi i wojskami napoleońskimi. W centrum odwiedzić możemy miejsce zagospodarowane na Fort Market, czyli targ regionalnych rękodzieł. Organizowane są także liczne pokazy na kłodzkim rynku, na przykład demonstracja wojennych bitew i wieczorne koncerty.

Czy wiesz, że:

– Według legendy, gród wybudowała piękna, obdarzona nadludzką mocą kobieta, o imieniu Valeska, która twardą ręką rządziła tym obszarem. Pozbawiona podstępem swojej siły i zamurowana żywcem w jednej z komnat grodu, przez wielki straszyła wśród zabudowań zamkowych.

– Kolejna legenda podaje, że w 1806 r. doszło do zatrucia Studni Piekarskiej, znajdującej się na Górze Zamkowej w obrębie zabudowań fortecznych. Zgodnie z przekazem, czynu tego dopuściła się Charlotta Ursini – mieszkanka Kłodzka i zwolenniczka napoleońskiej armii oblegającej w owym czasie miasto. Sprowadzając na załogę twierdzy roztrój żołądka i ogólne osłabienie, Charlotta Ursini miała doprowadzić do poddania się pruskich żołnierzy francuskim najeźdźcom.

– W czasie II wojny światowej zyskała miano „kainowej”, z powodu stosowanych w niej tortur.

– W 1970 roku na twierdzy nakręcono część zdjęć do ostatniego odcinka serialu „Czterej pancerni i pies”

Most gotycki na Młynówce

Zwany również mostem św. Jana lub Mostem Wita Stwosza. Ten zabytkowy kamienny most nad kanałem Młynówka, w Kłodzku, należy do najstarszych budowli tego typu w regionie. Jednak nie wiadomo dokładnie kiedy powstał. Istniejące przekazy i legendy mówiące o moście, często zawierają sprzeczne informacje. Data umieszczona pod figurą Chrystusa na krzyżu, to 1281 (dzisiaj już niewidoczna,) i nie pokrywa się z datą 1286, którą podaje kronikarz z XVII wieku – Georg Promnitz. Most ma około 52,5 m długości i około 5,70 m szerokości. Zbudowano go na zaprawie z białka jaj kurzych, wapna i piasku.

Most zdobi sześć posągów fundowanych przez mieszkańców miasta w wiekach XVI – XVIII. Po wschodniej stronie znajdują się: posąg św. Franciszka Ksawerego – patrona miasta ufundowany przez miasto jako z powodu epidemii zarazy, figura Chrystusa na krzyżu oraz rzeźba przedstawiająca Trójcę Świętą i Ukoronowanie NP Marii. Po zachodniej stronie mostu znajdują się: figura św. Wacława, posąg Matki Boskiej Bolesnej z ciałem Chrystusa oraz posąg św. Jana Nepomucena).

Ze względu na swą architekturę, most jest często porównywany do słynnego Mostu Karola w Pradze (choć jest starszy od niego)

KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY

Rzymskokatolicki kościół farny położony na Starym Mieście w Kłodzku. Pierwotna budowla miała tu istnieć w 1194 roku, zaś obecna zbudowana w stylu gotyckim powstawała od połowy XV wieku, a prace przy jej wykończeniu trwały jeszcze z przerwami do połowy XVI stulecia. Inicjatorem budowy obecnej świątyni był pierwszy arcybiskup metropolita praski Arnoszt z Pardubic, który ustanowił tę świątynię wotum za uzyskanie przez Czechy – metropolii kościelnej i usamodzielnienie się od obcych struktur kościelnych

Kościół, stanowiący najwspanialszy zabytek sakralny Kłodzka znajduje się w samym centrum miasta, na starówce, na środku placu Kościelnego, który stanowi lekkie wzniesienie w kształcie cypla^[5][6]. Dawniej świątynia otoczona była murem cmentarnym, którego pozostałością jest północna brama, zwana „Czarną Bramą”. Z kolei cmentarz w tym miejscu został zlikwidowany po 1624 roku, kiedy obiekt przejęli jezuici. Pod posadzką znajduje się krypta dla zmarłych książąt ziębickich, wykopana w 1558 roku, kiedy to ich prochy zostały przeniesione z kościoła bernardynów.

MINIEUROLAND

Park Miniatur Minieuroland to rozciągający się na powierzchni 20 tys. m² malowniczo położony obiekt, liczący obecnie ponad 40 miniatur wzorowanych na słynnych budowlach z całego świata, a zwłaszcza Europy i Dolnego Śląska.

Wśród pięknego drzewostanu można podziwiać wykonane z niezwykłą starannością i pieczołowitością miniatury obiektów z czasów starożytnych, aż po budowle współczesnej architektury. W otoczeniu wyszukanych i unikalnych ponad 500 gatunków drzew i krzewów, sprowadzonych z najlepszych szkółek roślin z Holandii i Belgii można podziwiać kultowe budowle światowej sławy, jak drezdeński kompleks pałacowy Zwinger, paryski Łuk Triumfalny i wiele innych, ale także wrocławski Ratusz, czy też ogromna makieta Twierdzy Kłodzkiej. 

Co roku w ostatni weekend czerwca w Minieurolandzie rozpoczyna się Festiwal Kwiatów Odwiedzający mogą zobaczyć ponad 70 000 najpiękniejszych kwiatów jednorocznych, które tworzą wielobarwne kompozycje i aranżacje. Wydarzenie trwa przez pełne pięć miesięcy, aż do końca października.

Muzeum Ziemi Kłodzkiej

Powstała w 1963r. placówka muzealna i naukowa obejmująca swoim zainteresowaniem teren ziemi kłodzkiej i jej wielonarodową spuściznę kulturową, a w szczególności geologię, geografię, historię, historię kultury materialnej i sztuki regionu. Siedzibą muzeum jest dawny konwikt jezuicki w Kłodzku. Największe kolekcje muzealne stanowią: zbiór konwisarski, numizmatyczny, zegarów śląskich, współczesnego unikatowego szkła artystycznego i dzieł sztuk plastycznych. Działająca w muzeum biblioteka naukowa posiada zbiór literatury regionalnej liczący ponad 9500 woluminów: książki, czasopisma regionalne, dokumentacje konserwatorskie i studia historyczno-architektoniczne zabytków regionu i teki wycinków prasowych.

Muzeum Ziemi Kłodzkiej

ul. I. Łukasiewicza 4, 57-300 Kłodzko